Informacje

Badania prenatalne

Badania prenatalne w ciąży to badania płodu przeprowadzane jeszcze podczas jego rozwoju wewnątrzmacicznego. Celem badań w ciąży jest wykluczenie wad rozwojowych płodu lub też przeciwnie ich stwierdzenie, dzięki czemu możliwe jest szybkie podjęcie leczenia, co w rezultacie może dać lepsze wyniki terapii.  Ponadto, wczesne wykrycie anomalii rozwojowych pozwala przygotować się właściwie na przyjście dziecka, które z racji problemów zdrowotnych wymagać będzie szczególnej opieki.

 

Istnieją dwie grupy badań prenatalnych w ciąży – inwazyjne oraz nieinwazyjne. Badania prenatalne  inwazyjne wymagają pobrania tzw. płynu owodniowego, natomiast badania nieinwazyjne opierają się na ultrasonografii oraz badaniu krwi. Badania prenatalne nieinwazyjne nie pozwalają postawić pewnej, jednoznacznej diagnozy, a jedynie oszacować ryzyko wystąpienia wad płodu (skuteczność 90%). Są one jednak całkowicie bezpieczne zarówno dla dziecka jak i matki, a ich wynik stanowi podstawę do ewentualnego wykonania badań inwazyjnych.

Zapraszamy na pierwsze badania USG prenatalne, które będą miały miejsce w Regionalnym Centrum Zdrowia od godz. 9.00. 16maja. Wizyta powinna być poprzedzona wcześniejszą rejestracją podczas, której zostaną udzielone wszelkie niezbędne informacje dotyczące badania. Badania prowadzi doświadczony lekarz specjalista ginekolog – dr n. med. Rafał Iciek. Pan doktor wykonuje także USG Doppler Ginekologiczne dotyczące różnicowania guzów jajnika oraz diagnostyki guzów macicy.

I badanie prenatalne.

Badanie wykonane jest pomiędzy 11-13 (+6 dni) tygodniem ciąży.

Celem badania ultrasonograficznego w tym okresie ciąży jest ocena ryzyka wystąpienia u dziecka zaburzeń genetycznych (czyli aberracji chromosomalnych, trisomii), między innymi zespołu Downa, zespołu Edwarda, zespołu Patau’a i innych.

Badanie to jest wykonywane głowicą przezbrzuszną (w przypadku znacznej otyłości – przezpochwową) i obejmuje ocenę:

  • przezierności karkowej (NT – Nuchal Translucency);
  • kości nosowej (NB – Nasal Bone);
  • przepływu w przewodzie żylnym (DV – Ductus Venosos);
  • przepływu przez zastawkę trójdzielną (TR – Tricuspid Regurgitation).

Intergralną częścią badania USG pomiędzy 11-13+6 tygodniem ciąży jest wykonanie oznaczenia z krwi ciężarnej białka ciążowego typu A (PAPP-A) oraz wolnej podjednostki beta HCG (fbeta-HCG). 

Pobór materiału do badań należy wykonać w dniu badania USG lub na 1-3 dni przed jego wykonaniem.

Pomiar PAPP-A (osoczowe białko ciążowe A) w surowicy matki,  w połączeniu z pomiarem wolnej podjednostki beta HCG (fb-HCG)  jest  stosowany w przesiewowych badaniach prenatalnych  w kierunku  ryzyka wad chromosomowych płodu w pierwszym trymestrze ciąży. W ciąży PAPP-A jest wydzielane w dużych ilościach do krwi matki przez trofoblast i łożysko. Białko staje się  wykrywalne od 28 dnia po zapłodnieniu, a jego stężenie narasta stopniowo w miarę rozwoju płodu, silniej w ostatnim okresie ciąży. Dynamika wzrostu stężenia PAPP-A jest wskaźnikiem prawidłowości przebiegu ciąży i dobrostanu płodu. Uzyskane u ciężarnej  wyniki odnoszone są do wielkości prawidłowych (median) dla odpowiedniego  wieku ciąży. W przypadku zespołu Downa (trisomia 21) i Edwardsa (trisomia 18) stężenie PAPP-A jest  zaniżone  wyłącznie w pierwszym trymestrze ciąży.

Badania biochemiczne stanowią część algorytmu badań prenatalnych, który obejmuje ponadto wywiad lekarski w kierunku chorób matki i ocenę parametrów płodu na podstawie badań ultrasonograficznych. Na podstawie wprowadzonych danych program komputerowy wylicza ryzyko wad chromosomowych – zespołów: Downa (trisomia 21), Edwardsa (trisomia 18) i Pateau (trisomia 13) płodu. Nieprawidłowy poziom PAPP-A jest ponadto wskaźnikiem ryzyka m.in. porodu przedwczesnego, stanu przedrzucawkowego i urodzenie martwego dziecka. Badanie USG w połączeniu z badaniem krwi (test zintegrowany) cechuje się dokładnością do 95% w określaniu ryzyka aberracji chromosomowych u płodu.

Raport z badania USG jest wręczany zaraz po wizycie, natomiast ostateczny wynik z uwzględnieniem badań krwi  przesyłany jest do pacjentki do 14 dni roboczych.

Ocena przezierności karkowej (NT) u płodu jest wykonywana zgodnie z zasadami The Fetal Medicine Foundation (FMF London) przez lekarza posiadającego certyfikat kompetencji wydawany przez tę organizację i poddający wyniki swoich badań corocznej kontroli. Rafał Iciek wykonujący to badanie w Regionalnym Centrum Zdrowia posiada certyfikaty kompetencji FMF oraz uzyskał pozytywny wynik corocznej kontroli.

II badanie prenatalne.

Badanie wykonane jest pomiędzy 18-22  (nawet 26) tygodniem ciąży.

Celem tego badania jest kompleksowa ocena budowy anatomicznej płodu, która obejmuje wykluczenie bądź potwierdzenie istniejącej wady u dziecka. Badanie to jest wykonywane głowicą przezbrzuszną i uwzględnia:

ocenę budowy płodu:

  • czaszka – kształt, ciągłość
  • mózgowie – komory, sploty naczyniówkowe, móżdżek
  • twarz – profil, oczodoły, kości nosa, podniebienie i warga górna
  • kręgosłup – ciągłość, symetria
  • serce – wielkość, położenie, obraz 4 jamowy, miarowość, częstość
  • jama brzuszna – ciągłość przedniej ściany, żołądek, echogeniczność jelit
  • pęcherz moczowy
  • nerki – opis UKM
  • kończyny – ocena kości długich, dłoni i stóp, ruchomość

ocenę łożyska:

  •  lokalizacja
  •  struktura – stopień dojrzałości wg Granuma

 ocenę sznura pępowinowego:

  •  liczba naczyń
  •  opis nieprawidłowości
  •  ocenę płynu owodniowego
  •  indeks płynu owodniowego

 biometrię płodu:

  •  BPD, HC, AC, FL, HL, EFW (masa płodu)
  •  ocenę szyjki macicy (głowica przezpochwowa):
  •  długość
  •  kształt ujścia wewnętrznego

USG po 30 tygodniu

Badanie to jest wykonywane w celu oceny rozwoju i dobrostanu płodu. Nie jest to badanie nastawione na uchwycenie nieprawidłowości budowy z uwagi na trudniejsze warunki np. bardziej uwapnione kości. W miarę możliwości oceniana jest jednak anatomia dziecka. Z badań przeprowadzanych w tym okresie ciąży istotne znaczenie ma przewidywana masa płodu, która obliczana może być według różnych algorytmów np. Sheparda, Campbella, Hadlocka. Ocenić należy tkankę łożyska, jego dojrzałość wg Grannuma, budowę macicy, długość szyjki macicy. Bardzo istotne jest oszacowanie ilości płynu owodniowego na podstawie indeksu płynu owodniowego (AFI) lub szerokości maksymalnej kieszonki płynowej (MPV). Badania dopplerowskie przepływów w tętnicy pępowinowej płodu (UA), tętnicy środkowej mózgu (MCA), przewodzie żylnym (DV) i tętnicach macicznych (UTA) pomagają określić czy jest zachowany dobrostan płodu i czy nie grozi mu niedotlenienie.

Lista skrótów wykorzystywanych  przy wykonywaniu USG:

GS - Wielkość pęcherzyka ciążowego
HC - Obwód głowy
AC - Obwód jamy brzusznej
BPD- Wymiar dwuciemieniowy
CRL - Długość ciemieniowo- siedzeniowa (między główką a kością ogonową)
FL - Długość kości udowej
NB - Kość nosowa
NF - Fałd karkowy
NT- Przezierność karkowa
FW - Waga płodu
GA - Wiek ciążowy
FHR - Częstość bicia serca płodu
AFI - Wskaźnik płynu owodniowego
LMP - Data ostatniej miesiączki
TP - Termin porodu
EDD - Przybliżony dzień porodu
EFW - Szacunkowa waga płodu

RCZ logo

Regionalne Centrum Zdrowia
Sp. z o.o. w Zbąszyniu,


ul. Na Kępie 3
64-360 Zbąszyń

tel. (68) 38 67 777

Regionalne Centrum Zdrowia Sp. z o.o.
ul. Na Kępie 3,
64-360 Zbąszyń
NIP: 788-199-54-68
tel. (68) 38 67 777