Przeciwciała są częścią układu odpornościowego (układ immunologiczny). Są to białka, które pomagają w ochronie organizmu przez zakażeniem. Wytwarzane są w trakcie zakażenie lub bezpośrednio po jego zakończeniu. Przyjmuje się, że przeciwciała IgG pojawiają się we krwi po ok. 10-14 dniach od wystąpienia objawów. Przeciwciała IgA pojawiają się wcześniej, tj. między 5 a 10 dniem od zakażenia. Z reguły obecność przeciwciała IgG świadczy o tym, że wirus został wyeliminowany.
Dlaczego badać przeciwciała klasy IgG przeciwko SARS-CoV-2?
Przeciwciała klasy IgG a odporność
- Rola przeciwciał w klasie IgG jest szczególnie istotna w walce z mikroorganizmami. W surowicy przeciwciała te stanowią około 75% wszystkich immunoglobulin.
- W przypadku większości zakażeń podwyższony poziom specyficznych przeciwciał klasy IgG przeciwko określonemu patogenowi koreluje ze zwiększoną odpornością na zakażenie tym chorobotwórczym drobnoustrojem.
- Przeciwciała neutralizujące IgG powstają w odpowiedzi immunologicznej na zakażenie (lub szczepienie) i pełnią kluczową rolę w kontrolowaniu infekcji wirusowej.
- Badanie obecności specyficznych przeciwciał klasy IgG jest formą badania skuteczności szczepionek oraz oceny odporności poszczepiennej.
Rola ochronna IgG w COVID-19
- Na modelu zwierzęcym (makaki) wykazano, że obecność przeciwciał klasy IgG wytworzonych w wyniku pierwotnej infekcji SARS-CoV-2 pełni funkcję ochronną w przypadku reinfekcji.
- W leczeniu chorych na COVID-19 zaczęto z powodzeniem wykorzystywać przeciwciała pozyskane od osób, które przeszły infekcję SARS-CoV-2. Stan zdrowia chorych, którzy otrzymali 1 dawkę osocza od ozdrowieńców (200 mL, miano przeciwciał neutralizujących 1:640), znacząco się poprawił, a wiremia zanikła do 7 dni od podania osocza.
Kiedy i w jakich przypadkach zaleca się wykonanie badania przeciwciał?
Wykrycie swoistych przeciwciał anty-SARS-CoV-2 w klasie IgG jest możliwe już po około 10 dniach od momentu wystąpienia pierwszych objawów klinicznych zakażenia. Detekcja przeciwciał klasy IgG służy m.in. potwierdzaniu kontaktu z patogenem. Ma to istotne znaczenie w następujących sytuacjach:
- badania epidemiologiczne, mające na celu ustalenie rozpowszechnienia zakażenia w populacji,
- wykrywanie osób, które przeszły zakażenie bezobjawowo lub skąpo objawowo i mogły być źródłem infekcji dla innych ludzi (tzw. „cisi” nosiciele),
- badania przesiewowe osób, które miały kontakt z zakażonymi SARS-CoV-2, ale nie spełniają kryteriów wykonania badań PCR,
- badania osób narażonych na SARS-CoV-2 (np. personel szpitali), które z uwagi na pracę mogą być źródłem zakażenia dla ludzi starszych i schorowanych, oraz badania osób mających kontakt w wieloma ludźmi (np. policja, personel sklepów, aptek),
- wykonywane w interwałach czasu pozwolą wychwycić ewentualną serokonwersję u osób bez/skąpo objawowych,
- u pacjentów z powikłaniami po niedawnym przebyciu infekcji grypopodobnej, którzy nie mieli diagnostyki w kierunku koronawirusa,
- podejmowanie decyzji o kwarantannie, jej kontynuacji lub przerwaniu,
- w wielu krajach europejskich badanie przeciwciał wdrażane jest w celu wychwycenia osób odpornych na zakażenie,
- wykrywanie ozdrowieńców z wysokim poziomem IgG w celu pobrania od nich plazmy do stosowania w terapii najcięższych przypadków COVID-19 (immunizacja bierna – transfuzja swoistych przeciwciał).
