Zestaw badań umożliwiający zaobserwowanie pierwszych sygnałów nieprawidłowej mineralizacji układu kostnego a w konsekwencji rozwijającej się osteoporozy. Ryzyko osteoporozy jest szczególnie duże u kobiet w okresie menopauzy, ludzi starszych i przewlekle chorujących.
Warto wiedzieć:
Osteoporoza u kobiet:
W Polsce osteoporozę diagnozuje się u około 7% kobiet w wieku 45-54 lata, około 25% w wieku 65-74 oraz około 50% w wieku 75-84.
Osteoporoza u mężczyzn:
Osteoporoza atakuje około 5% mężczyzn w wieku 50-70 lat i około 20% mężczyzn powyżej 70. roku życia. Wśród mężczyzn powyżej 50. roku życia na złamania szyjki kości udowej cierpi około 5% mężczyzn.
Osteoporoza zagraża obecnie 5 milionom kobiet i 4 milionom mężczyzn w Polsce. Odnotowuje się 12 tysięcy złamań szyjki kości udowej w Polsce rocznie, powstałych w wyniku osteoporozy. Badania epidemiologiczne oraz liczne występowanie złamań kości na skutek osteoporozy potwierdzają, iż osteoporoza i jej komplikacje są coraz częstsze. Szacuje się, iż wzrosną one aż o 50% w najbliższych 20 latach a w przyszłych 60 latach będzie aż trzykrotnie więcej przypadków złamań, zarówno kobiet, jak i u mężczyzn.
Czynniki ryzyka wystąpienia osteoporozy:
- menopauza (zwłaszcza wczesna)
- zaawansowany wiek
- uwarunkowania genetyczne
- szczupła budowa ciała lub nadwaga (obciążenie)
- nieprawidłowa dieta (ubogo białkowa oraz ubogo wapniowa)
- długotrwałe unieruchomienie, które może spowodować zmiany osteoporotyczne nawet u młodych osób
- nadużywanie alkoholu
- palenie papierosów
- nadmierne spożywanie kawy
- przyjmowanie leków: glikokortykosteroidów, środków nasennych, hormonów tarczycy
- inne choroby: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, kamica nerkowa, celiakia, choroby na tle zaburzeń hormonalnych
Badania w kierunku metabolizmu kostnego:
- Fosfataza zasadowa enzym produkowany m.in. w tkance kostnej i związany jest z procesem wapnienia kości. Wzrost poziomu ALP towarzyszy niektórym schorzeniom kości.
- Wapń całkowity, fosfor nieorganiczny podstawowe badania służące do oceny stanu gospodarki mineralnej bezpośrednio związanej ze stanem kości. Wstępne badanie w kierunku osteoporozy.
- Parathormon hormon wydzielany przez przytarczyce, odgrywa istotną rolę w regulacji poziomu wapnia.
- Kalcytonina hormon „przyjazny” dla kości, pobudza odkładanie wapnia i fosforanów w kościach.
- Osteokalcyna badanie w kierunku osteoporozy, istotny element oceny metabolizmu kostnego, wskaźnik odbudowy kości.
- Fosfataza kwaśna badanie służące do oceny osteolizy, czyli procesu resorpcji kości.
