Przeciwciała są częścią układu odpornościowego (układ immunologiczny). Są to białka, które pomagają w ochronie organizmu przez zakażeniem. Wytwarzane są w trakcie zakażenie lub bezpośrednio po jego zakończeniu. Przyjmuje się, że przeciwciała IgA pojawiają się między 5 a 10 dniem od zakażenia, podczas gdy IgG pojawiają się we krwi po ok. 10-14 dniach od wystąpienia objawów.
Dlaczego badać przeciwciała klasy IgA przeciwko SARS-CoV-2?
Znaczenie biologiczne przeciwciał w klasie IgA
- Znane są dwa typy immunoglobulin klasy A: surowiczy i wydzielniczy (sIgA). Przeciwciała IgA stanowią główną klasę immunoglobulin w ludzkich wydzielinach śluzowo-surowiczych (np. nosowo-gardłowych, oskrzelowych czy jelitowych), w których występują głównie w postaci dimeru. W surowicy przeciwciała IgA występują głównie w postaci monomerycznej.
- Przeciwciała klasy IgA uważane są za pierwszą linię obrony organizmu przed szkodliwymi czynnikami środowiska zewnętrznego. Przeciwciała sIgA odpowiadają m.in. za neutralizację wirusów, toksyn oraz enzymów wytwarzanych przez mikroorganizmy. W surowicy przeciwciała IgA pełnią rolę uzupełniającą, biorą udział m.in. w neutralizowaniu tych antygenów, które przekroczyły barierę śluzówkową i przedostały się do krwioobiegu.
- Synteza przeciwciał klasy IgA jest indukowana głównie w błonach śluzowych, ale również systemowo. Odpowiedź immunologiczną w klasie IgA wywołuje wiele patogenów atakujących drogi oddechowe, m.in. wirus grypy, adenowirusy czy togowirusy.
- Przeciwciała IgA są kluczowymi cząsteczkami efektorowymi układu immunologicznego w przewodzie pokarmowym.
Znaczenie diagnostyczne tych przeciwciał w schorzeniach gastroenterologicznych związanych z naruszeniem błon śluzowych jest dobrze poznane.
IgA w COVID-19
Ze względu na pojawienie się infekcji SARS-CoV-2 (COVID-19) pod koniec 2019 roku kompleksowe badania na temat odpowiedzi układu immunologicznego na tę infekcję nie zostały jeszcze opublikowane, jednakże jest już dostępnych kilka doniesień naukowych:
- Przeciwciała w klasie IgA są wykrywane w wysokich mianach w przypadku wielu zakażeń układu oddechowego i są uznawane za cenny marker diagnostyczny. Intensywna synteza przeciwciał klasy IgA u chorych na COVID-19 została już opisana.
- Badania czułości testu EUROIMMUN Anty-SARS-CoV-2 wykazały, że przeciwciała klasy IgA są wykrywane u części chorych już przed upływem 10 dni od pojawienia się pierwszych objawów klinicznych COVID-19.
- Detekcja swoistych przeciwciał anty-SARS-CoV-2 w klasie IgA może być dodatkowym narzędziem diagnostycznym już we wczesnej fazie infekcji wywołanej przez SARS-CoV-2, ponieważ produkowane są wcześniej niż IgG.
- Najwyższą czułość diagnostyczną uzyskuje się podczas równoległego badania specyficznych przeciwciał anty-SARS-CoV-2 w klasie IgA oraz IgG.
- Pomimo zastosowania swoistego antygenu część próbek od zdrowych dawców krwi pobranych przed pandemią COVID-19 dała pozytywne wyniki w teście ELISA Anty-SARS-CoV-2 (IgA) podczas naszych badań wewnętrznych (do 12,7%).
- W przypadku zakażeń SARS-CoV(-1) specyficzne przeciwciała przeciwko białku S jako jedyne wykazywały właściwości neutralizujące. Ponadto wykazano ścisłą korelację pomiędzy testem ELISA Anty-SARS-CoV-2 (IgA, IgG) a testem neutralizacji PRNT (Plaque Reduction Neutralization Test) (4). Test PRNT uważa się za „złoty standard” pomiaru skuteczności przeciwciał w neutralizowaniu wirusów chorobotwórczych.
Porównanie badania przeciwciał klasy IgA vs. IgM
- Przeciwciała klasy IgM są skierowane głównie przeciwko białku N, które wykazuje wysoki poziom homologii (90%) pomiędzy różnymi koronawirusami patogennymi dla człowieka, co powoduje wiele reakcji krzyżowych. Dlatego test do wykrywania przeciwciał klasy IgA ma wyższą specyficzność w porównaniu do testu wykrywającego przeciwciała w klasie IgM.
- Detekcja swoistych przeciwciał anty-SARS-CoV-2 w klasie IgA może być przydatnym narzędziem diagnostycznym we wczesnej fazie infekcji wywołanej przez SARS-CoV-2 (COVID-19), ponieważ produkowane są wcześniej niż IgG.
