Kriochirurgia jest metodą leczenia polegającą na miejscowym, kontrolowanym niszczeniu chorej tkanki przez jej zamrażanie. Niska temperatura blokuje drobne naczynia tętnicze i żylne, umożliwiając oddzielenie tkanki wymrożonej, głównie zmienionej chorobowo, od tkanki zdrowej bez krwawień. Kriochirurgia jest skuteczną metodą, od lat wykorzystywaną w licznych chorobach, ma zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, przede wszystkim w dermatologii, onkologii, laryngologii, ginekologii, chirurgii naczyniowej i okulistyce.
Jest to zabieg, który może być stosowany do leczenia różnego rodzaju zmian, zarówno o charakterze łagodnym jak i nowotworowym.
Korzyści jej zastosowania wynikają przede wszystkim z tego, że jest to metoda skuteczna, pozbawiona powikłań i daje dobre efekty kosmetyczne. Metoda ta nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta. Zabieg wymrażania może być wykonany u pacjentów w każdym wieku, a więc u dzieci, i u dorosłych, również u kobiet w ciąży oraz u osób w złym stanie ogólnym i w podeszłym wieku.
Bardzo istotną dla pacjentów zaletą jest również to, że generalnie zabieg nie wymaga znieczulenia, jest na ogół bezbolesny, a odczucia w czasie jego trwania sprowadzają się do lekkiego pieczenia i swędzenia. Zabieg jest krótki. Bezpośrednio po zabiegu, w fazie rozmrażania może pojawić się nieznaczny ból, który szybko ustępuje.
Metoda polega na niszczeniu tkanki bez potrzeby jej wycięcia (nie naruszamy ciągłości skóry), unika się zatem niedogodności związanych z tradycyjną operacją chirurgiczną i krwawieniami.
Dzięki kriochirurgii problem zakażeń nie występuje lub może wystąpić niezmiernie rzadko. Ponadto kriochirurgia sprawia, że po leczeniu powstają tzw. blizny kosmetyczne, czyli blizny elastyczne, bezkolagenowe. Blizna jest mało widoczna. Ma to istotne znaczenie np. w leczeniu zmian na skórze twarzy. Zalety te powodują, iż kriochirurgia znalazła szerokie zastosowanie w wielu specjalnościach medycznych w tzw. chirurgii jednego dnia, czyli w systemie leczenia chirurgicznego obejmującego określone procedury lecznicze niewymagające hospitalizacji pacjenta.
Mechanizm działania kriochirurgii
Mechanizm, który usuwa tkanki zmienione patologicznie polega na zamierzonym wywołaniu ich kriodestrukcji. Aby osiągnąć hipotermię, przeprowadza się we wnętrzu kriosondy przez mały otwór sprężony pod dużym ciśnieniem gaz (podtlenek azotu, dwutlenek węgla, argon lub specjalne mieszaniny gazów.) Powłoka kriosondy schładza się w wyniku efektu Joule - Thompsona. W czasie kilku sekund wytwarza się bardzo niska temperatura. Mamy do czynienia z miejscowym szokiem termicznym oraz starzą żylną, tętniczą i włośniczkową. Po zamrożeniu i rozmrożeniu cytoplazmy komórki zahamowany jest jej metabolizm. W konsekwencji dochodzi do oddzielenia tkanki wymrożonej, głównie zmienionej chorobowo, od tkanki zdrowej.
W Regionalnym Centrum Zdrowia do zabiegów kriochirurgicznych stosujemy nowoczesny aparat na podtlenek azotu Cryo-S. Aparat jest zgodny z wymaganiami dyrektywy MDD 93/42/EEC i posiada znak CE0044.
Wskazania do kriochirurgii
Zastosowanie kriochirurgii to leczenie różnych zmian na skórze i na błonach śluzowych od łagodnych do złośliwych. Bardzo istotne jest tu rozpoznanie. W przypadkach wątpliwych konieczne jest wykonanie biopsji z badaniem histopatologicznym.
W DERMATOLOGII kriochirurgię stosujemy w leczeniu: łagodnych zmian nowotworowych skóry, stanów przedrakowych (np. leukoplakia, róg skórny), brodawek wirusowych (kurzajki), brodawek łojotokowych, plam soczewicowatych, rogowacenia posłonecznego, włókniaków, modzeli (odcisków), naczyniaków, bliznowców i przerosłych blizn, trądzika pospolitego i różowatego oraz wielu innych schorzeń dermatologicznych.
W Regionalnym Centrum Zdrowia dermatologiczne zabiegi kriochirurgiczne wykonuje dr n.med. Maria Stawińska, specjalista dermatolog.