Rozmowa z dr n.med Andrzejem Sieńko kardiologiem
Czym jest hipercholesterolemia?
Hipercholesterolemia jest to choroba wywołana zbyt wysokim poziomem cholesterolu we krwi człowieka. Choroba sama w sobie jest groźna i niestety może powodować szereg bardzo poważnych powikłań. Według analiz epidemiologicznych w latach 2013-2014 hipercholesterolemia dotykała ponad 70% dorosłych mężczyzn i ponad 64% dorosłych kobiet w Polsce. Przerażający jest też fakt, że wśród osób chorych, tylko niewielka część jest świadoma swojej choroby oraz stosuje odpowiednie i skuteczne leczenie.
Dlaczego tylu ludzi choruje? Co jest przyczyną nieskutecznego leczenia?
Odpowiedź jest bardzo prosta – zbyt późne wykonywanie podstawowych badań laboratoryjnych takich jak lipidogram. Obecnie zaleca się się je wykonać profilaktycznie u kobiet po 40 roku życia oraz u mężczyzn po 50 roku życia. Gdyby badania były wykonywane wcześniej np. podczas badań okresowych pracowników czy choćby podczas bilansu zdrowia dziecka, znacznie wzrosłaby szansa na wczesne wykrycie hipercholesterolemii i jej skuteczne leczenie lub profilaktyka.
Aby badanie lipidogramu czyli cholesterolu całkowitego oraz frakcji HDL, LDL oraz TG było jak najbardziej wiarygodne, zaleca się pobranie krwi na czczo. Jest to szczególnie ważne, zwłaszcza gdy chodzi o badanie poziomu triglicerydów (TG).
Kto powinien wykonać badania wcześniej niż w wieku 40 lat w przypadku kobiet oraz 50 lat w przypadku mężczyzn?
Do wcześniejszej profilaktyki hipercholesterolemii predysponują takie czynniki jak m.in.:
- otyłość,
- cukrzyca (w tym cukrzyca ciężarnych),
- wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe,
- nadciśnienie tętnicze (także w trakcie ciąży),
- zaburzenia lipidowe w wywiadzie rodzinnym.
Czy wszystkie zaburzenia poziomu lipidów to hipercholesterolemia?
Zdecydowanie nie! Wśród zaburzeń lipidowych wyróżnia się także:
- dyslipidemię,
- dyslipidemię aterogenną, - hipertriglicerydemia.
Czy zaburzenia lipidowe mogą być dziedziczone?
Tak. Obecnie bardzo duże wyzwanie dla medycyny stanowi heterozygotyczna hipercholeterolemia rodzinna. Choroba ta jest poważna, ponieważ ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej u osoby chorej jest aż 10-krotnie razy większe.
Co stanowi podstawę w przypadku leczenia hipercholesterolemii?
Najważniejsza w tym przypadku jest kompleksowa ocena stanu zdrowia pacjenta. Kompleksowa czyli taka, która obejmie wszystkie czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego – zarówno klasyczne jak i nieklasyczne.
Niezwykle ważna jest też modyfikacja stylu życia u chorych osób. Lekarze zwracają uwagę na fakt, że prowadzenie prozdrowotnej diety daje nie tylko korzyści w postaci zmniejszenia lipidemii, ale pomaga też niwelować wiele innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Zdrowa dieta, mająca na celu obniżenie poziomu lipidów, zakłada przede wszystkim:
- obniżenie poziomu spożycia tłuszczu do 25-35% dziennego zapotrzebowania energetycznego,
- zmniejszenie spożycia tłuszczów nasyconych do 7% dziennego zapotrzebowania energetycznego,
- obniżenie poziomu spożycia cholesterolu poniżej 200 mg na dobę.
W ostatnim czasie polskie gremium eksperckie z dziedziny kardiologii i lipidologii ustanowiło nowe zaostrzone kryteria wyrównania poziomu lipidów(III Deklaracja Sopocka 2018).
Wyróżniono następujące grupy ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i odpowiadające im wymagane poziomy frakcji LDL-C cholesterolu:
- Grupa pacjentów o umiarkowanym ryzyku-cholesterol LDL-C poniżej 70 mg/dl(<1,8 mmol/l)
- Grupa pacjentów o wysokim ryzyku-cholesterol LDL-C poniżej 55 mg/ dl(<1,4 mmol/l) - Grupa pacjentów o ekstremalnie wysokim ryzyku-cholesterol LDL-C poniżej 35 mg/dl(<0,9 mmol/)
Ta ostatnia grupa stanowi zupełne „novum” w podejściu do leczenia pacjentów o największym obciążeniu chorobami układu sercowo naczyniowego u których występuje wiele chorób układu krążenia i czynników ryzyka sercowo-naczyniowego łącznie (nasilona miażdżyca naczyń wieńcowych, cukrzyca, stan po interwencjach naczyniowych, nadcisnienie tętnicze, stan po operacjach pomostowania naczyń wieńcowych, dna moczanowa i inne)
Te rewolucyjne zmiany dokonano w oparciu o wyniki takich badań jak IMPROVE-IT, FOURIER, ODYSSEY i OUTCOMES.
Drodzy Pacjenci! Tak jak w przypadku wielu chorób tak i w przypadku hipercholesterolemii najważniejsza jest profilaktyka. Zachęcamy do regularnego wykonywania badań laboratoryjnych, zwłaszcza takiego parametru jak lipidogram. Jak pokazują badania jest to ważne nie tylko w przypadku osób dorosłych, ale i młodszych a szczególnie tych narażonych różnymi czynnikami ryzyka. Nieprawidłowych wyników badań nie wolno lekceważyć – powinno się z nimi niezwłocznie udać do kardiologa, który wykonując badania dodatkowe pomoże nam walczyć z chorobą. Szybkie wdrożenie odpowiedniej farmakoterapii i stylu życia pozytywnie wpłynie nie tylko na nasz poziom cholesterolu, ale i cały układ sercowo naczyniowy, a tym samym poprawi jakość naszego życia.
Źródło zdjęcia: Designed by Rawpixel.com
